Du học năm năm được những gì?
Được gần gũi và biết và mến phục một dân tộc vĩ đại, một văn hoá vĩ đại.
Được nói một ngôn ngữ nhiều người nói nhất hành tinh.
Được
một người vợ tôi hết sức yêu rồi tôi làm khổ. Một lần thấy bố mẹ bất
hoà, con gái sáu tuổi oà khóc. Tôi bế cháu ra búi tre sau túp lều tranh
lụp sụp làm nhà mà nói: “Nhà ta có gì không tốt, không hay xảy ra là do
lỗi bố. Khi con chưa biết nói, bố đã nhận lỗi với mẹ, tự mình chủ động
nhận lỗi với mẹ. Nay con biết khóc chuyện nhà thì bố chủ động nhận lỗi
với con…”. Con gái vừa thút thít nấc vừa gật. Tôi mừng vì như thế là nó
có cái lượng khoan dung của mẹ… Người từ phút đầu tiên hát “chàng buông
vạt áo em ra…” thì cuối cùng cam đèo bòng với tôi mọi tội mọi nợ, mặc dù
bản thân cũng đầy oan trái, thương đau, vạt áo đầy nước mắt.
Và
được là đồng chí đương thời lặng thinh mà đầy thiện cảm, đầy xôn xao
cuồng nộ của “phái hữu” Trung Quốc, những người lận đận tù đày hàng chục
năm ròng mới mở ra được cánh cửa của Trung Quốc, mới thôi kết thù mà
làm bạn tươi tỉnh với thế giới. Nhờ họ, khát vọng tự do, dân chủ thêm
bền vững trong tôi. Đạo quân mênh mang những nạn nhân vĩ đại ấy dạy tôi
trước tiên không được bội bạc nỗi trầm luân của con người. Bức trường
luỹ đồng loại trần ai nêu lên cho tôi tấm gương dám nhận về mình khổ ải.
Được
đi từ Bắc chí Nam cái đất nước ở đó con gái như ngọc như hoa trong
những Đại Quan Viên, những Mái Tây Sương rất sớm biết xăm xăm đi lên đòi
dân chủ. Đất nước biết nhờ hạt gạo làm long thuyền chở cả một bài phú
đi ngao du bát ngát. Đất nước cần tự diễn đạt đã mượn mu rùa làm bia
phát nghĩa. Cần ra khỏi ranh giới bản thân đã chế la bàn.
Cần
giữ bền ranh giới đã tạo máy báo địa chấn. Cần tính tần số vui buồn của
nhân sinh đã mượn cát đo thời gian. Đất nước có Hồng Lâu Mộng, Kim Bình
Mai, Nhục Bồ Đoàn…, tiểu thuyết đầu bảng tính dục của loài người. Nhà
sách Jean Pauvert, Paris dịch in đúng 500 cuốn. Đánh số từ 1 đến 500.
Các
chữ “âm hộ” không dịch. Để nguyên Hán tự in đen. Đen ánh. Các chữ
“dương vật” để nguyên Hán tự in đỏ. Đỏ son. Rải rác trong từng trang chữ
la tinh đơn tuyến, chúng lập thể nổi lên như núi như gò, đẹp vượt hết
mọi hoa văn, hoạ tiết.
Những huyệt tử sinh, những mắt triện anh ánh âm dương ngũ hành, những con mắt nhấp nháy xui đồng loã…
Nhưng
cuối cùng phải nói sau năm năm du học tôi bắt đầu thấy được một điều
khôn lớn nhất: hãy cảnh giác với thần tượng và bỏ thần tượng! Do đó hãy
tin trước hết ở lương tri, bản chất mình, gắng là chính mình, chớ nghe
sai phái. Do đó dám phê phán, dám lên tiếng và dám chịu đựng… Cái đó nhờ
phong trào phái hữu - mà tôi say sưa, sung sướng chứng kiến - phủ nhận
chủ nghĩa xã hội, độc quyền lãnh đạo, những mỹ tự có tính bùa phép khiến
một lớp người ít ỏi bỗng trở thành thần thánh. Phong trào chống sùng
bái cá nhân ở Liên Xô tôi tiếp nhận tại Bắc Kinh. Rồi kế theo là phong
trào đòi dân chủ của phái hữu Trung Quốc. Trong ngoài giáp công, có thể
nói.
Cảm ơn… Cảm ơn…
Nhưng kìa Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch
Bạch vân thiên tải không du du…
Một hay hai bài đấy nhỉ? Hỏi làm gì? Đều tịch mịch và bạch vân mây trắng vi vu trong trống không cả mà thô
